Kandidati për deputet nga radhët e PDK-së, Artan Behrami ia ka dërguar një letër zyrës së kongresmenit Republikan, Keith Self, i cili është Kryetar i Nënkomitetit për Çështje të Jashtme të Dhomës për Evropë.
“Kërkesë për hetim mbi rolin e z. Jack Smith në shpërbërjen e procesit të paqes – 2020”, mban titullin letra e Behramit! Behrami në këtë letër të gjatë shpjegon të gjitha arsyet që çuan në dështimin e samitit të paqes, i organizuar nga Presidenti Trump më 2020, pasi Gjykata Speciale kundërligjshëm kishte publikuar një njoftimin që ndaj Presidentit Thaçi është ngritur një aktakuzë.
“Në dritën e këtyre shqetësimeve, me respekt kërkoj nga i nderuari Keith Self të nisë një hetim mbi rolin e z. Jack Smith në parandalimin e samitit në Shtëpinë e Bardhë në vitin 2020, dhe mbi shpërbërjen e procesit të paqes. Një hetim i tillë është thelbësor për të kuptuar motivet pas veprimeve të z. Smith, dhe për të siguruar llogaridhënie për vendimet që kanë pasur pasoja të gjera për politikën e Jashtme të SHBA-së dhe stabilitetin rajonal”, thuhet më tej në këtë letër.
Letra e Behramit vjen vetëm pak kohë, pasi Administrata Trump ka shkarkuar Bruce Swartz, derisa i Dërguari për Misioni Speciale, Richard Grenell deklaroi sot se ka dhënë tashmë një dëshmi kundër Jack Smith!
Kjo është letra e plotë e Behramit në gjuhën angleze dhe shqipe:
E nderuara znj. Parkinson, Quhem Artan Behrami, jam gazetar nga Kosova, aktualisht kandidat në zgjedhjet nacionale për deputet në Parlamentin e Kosovës. Po ju shkruaj për të tërhequr vëmendjen e të Nderuarit Keith Self, Kryetar i Nënkomitetit të Çështjeve të Jashtme të Dhomës për Evropë, mbi veprimet e z. Jack Smith, Ish-Këshilltarit të Posaçëm të Departamentit të Drejtësisë të Shteteve të Bashkuara, në shpërbërjen e proceseve të paqes në Ballkanin Perëndimor.
Konkretisht, vendimi i z. Smith, në qershor 2020 , për të bërë publike një aktakuzë kundër Presidentit të atëhershëm të Kosovës, Hashim Thaçi, duket se ka qenë i qëllimshëm për të penguar samitin e paqes të udhëhequr nga SHBA-ja, i cili do të zhvillohej më 27 qershor 2020 në Shtëpinë e Bardhë. Ky samit, nën udhëheqjen e Presidentit Donald Trump, paraqiste një mundësi kritike për të adresuar një nga mosmarrëveshjet më të qëndrueshme të Evropës.
Pritjet për këtë samit ishin të mëdha, me shpresa se një marrëveshje historike mund të sillte stabilitet dhe prosperitet në rajon. Megjithatë, vetëm tri ditë para samitit, më 24 qershor 2020, z. Jack Smith, si kryetar i Zyrës së Prokurorit të Posaçëm (SPO), njoftoi se një aktakuzë dhjetëpikëshe kundër Presidentit Thaçi ishte paraqitur dy muaj më parë, më 24 prill 2020.
Ky njoftim u bë publik ndërkohë që Presidenti Thaçi ishte në rrugë për në Washington D.C. për të marrë pjesë në samit, ku unë isha pjesë e këtij delegacioni. Ndërsa avioni i jonë ateroi në Vjenë për të fluturuar pastaj për në SHBA, Presidenti Thaçi mori vesh për aktakuzën, duke u detyruar ta anulonte udhëtimin dhe të kthehej në Kosovë. Ky zhvillim i ngjarjeve anuloi papritur samitin dhe dështoi procesin e paqes, duke minuar udhëheqjen e SHBA-së në ndërmjetësimin për një zgjidhje. Si e penguan veprimet e z. Smith procesin e paqes
1. Koha e njoftimit të aktakuzës: Koha e njoftimit të aktakuzës ngre pyetje serioze mbi motivet e z. Smith.
Aktakuzat ishin paraqitur dy muaj më herët, më 24 prill 2020, megjithatë ato u bënë publike vetëm disa ditë para samitit në Shtëpinë e Bardhë. Kjo kohë e qëllimshme e njoftimit turpëroi dhe delegjitimoi Presidentin Thaçi, ndërkohë që pengoi përpjekjet e Administratës amerikane për të mundësuar një marrëveshje paqeje.
Ky veprim duket se ishte i qëllimshëm për të penguar samitin dhe për të parandaluar që Presidenti Trump të arrinte një arritje diplomatike.
2. Ndikimi mbi përpjekjet e SHBA-së si ndërmjetësuese: Duke anuluar samitin, veprimet e z. Smith minuan besueshmërinë e SHBA-së si ndërmjetësuese dhe dobësuan ndikimin e saj në rajon. Iniciativa, e udhëhequr nga Shtëpia e Bardhë, ishte një mundësi unike për të avancuar paqen, por ajo u pengua nga një vendim që duket të ketë qenë i motivuar politikisht. Ky dështim ka pasur pasoja afatgjata, duke çuar në rritjen e tensioneve mes Kosovës e Serbisë, dhe duke kufizuar mundësitë për bisedime të ardhshme të udhëhequra nga SHBA-ja.
3. Motivimi politik: Vendimi i z. Smith është e vështirë të shihet si diçka tjetër përveçse i motivuar politikisht. Duke targetuar Presidentin Thaçi, një figurë kyçe në procesin e paqes, z. Smith jo vetëm që e hoqi atë nga pushteti, por gjithashtu krijoi një boshllëk që më pas u mbush nga një udhëheqje populiste. Kjo udhëheqje ka kontribuuar në pasiguri në Kosovë, ka tensionuar marrëdhëniet SHBA-Kosovë dhe ka minuar përpjekjet më të gjera për promovimin e stabilitetit rajonal.
4. Përmbysja e procesit të paqes: Anulimi i samitit në Shtëpinë e Bardhë ndaloi momentumin drejt një marrëveshjeje paqeje dhe përkeqësoi ndarjet në rajon. U humb edhe mundësia për të zgjidhur një nga konfliktet më të vështira në Evropë, derisa boshllëku politik që u krijua fuqizoi retorikën populiste nga të dyja palët, duke e bërë më të komplikuar rrugën drejt normalizimit. Përtej shpërbërjes së procesit të paqes, veprimet e z. Smith kanë pasur pasoja të gjera për sistemin gjyqësor dhe politik të Kosovës. Aktakuzat kanë shndërruar Dhomat e Specializuara të Kosovës (KSC) në një gjykatë monoetnike që përqendrohet në shqiptarët e Kosovës.
Ky zhvillim dëmton qëllimin origjinal të gjykatës, e cila u krijua për të adresuar akuza të përfshira në një raport të Këshillit të Evropës të vitit 2010 nga Dick Marty. Përkundrazi, gjykata tani po kriminalizon luftën për çlirimin e Kosovës dhe përpjekjet për ndërtimin e shtetit, duke njollosur imazhin e Shteteve të Bashkuara si mbështetës i pavarësisë dhe demokracisë së Kosovës.
Më 8 janar 2025, Presidenti Biden shpalli një Dekret Ekzekutiv që thekson angazhimin e SHBA-së për paqe dhe stabilitet në Ballkanin Perëndimor. Dekreti përmend nevojën për të mbajtur individët përgjegjës për veprimet që kërcënojnë paqen, sigurinë dhe stabilitetin në rajon. Nëse ky parim vlen për individët jashtë SHBA-së, ai duhet të zbatohet edhe për ata, veprimet e të cilëve minojnë përpjekjet për paqe të udhëhequra nga SHBA-ja.
Duke bërë publike aktakuzën në një moment kyç, z. Smith ka kërcënuar drejtpërdrejt paqen dhe stabilitetin në Ballkanin Perëndimor, duke shkelur në mënyrë të qartë parimet e përshkruara në Dekretin Ekzekutiv. Në dritën e këtyre shqetësimeve, me respekt kërkoj nga i nderuari Keith Self të nisë një hetim mbi rolin e z. Jack Smith në parandalimin e samitit në Shtëpinë e Bardhë në vitin 2020, dhe mbi shpërbërjen e procesit të paqes.
Një hetim i tillë është thelbësor për të kuptuar motivet pas veprimeve të z. Smith, dhe për të siguruar llogaridhënie për vendimet që kanë pasur pasoja të gjera për politikën e Jashtme të SHBA-së dhe stabilitetin rajonal. Faleminderit për vëmendjen tuaj ndaj kësaj çështjeje të rëndësishme. Jam i sigurt se udhëheqja dhe angazhimi juaj për drejtësi do ta çojnë këtë përpjekje drejt mbrojtjes së rolit të Shteteve të Bashkuara si promovuese e paqes dhe stabilitetit në Ballkanin Perëndimor.
Me respekt,
Artan Behrami
