Kafka e fëmijës Skhul I që tregon harkimin karakteristik të kafkës tipike për Homo sapiens. Kredi: Universiteti i Tel-Avivit.
Një studim ndërkombëtar i udhëhequr nga studiues nga Universiteti i Tel-Avivit dhe Qendra Kombëtare Franceze për Kërkime Shkencore ofron dëshminë e parë shkencore që Neandertalët dhe Homo sapiens kanë pasur marrëdhënie biologjike dhe sociale, madje janë kryqëzuar për herë të parë në Tokën e Izraelit.
Ekipi kërkimor gjeti një kombinim të karakteristikave të Neandertalëve dhe Homo sapiens në skeletin e një fëmije pesëvjeçar, i zbuluar rreth 90 vjet më parë në Shpellën Skhul në malin Karmel. Fosili, që vlerësohet të jetë rreth 140,000 vjeç, është fosili më i hershëm njerëzor në botë që tregon veçori morfologjike të të dy grupeve njerëzore, të cilët deri së fundmi konsideroheshin si dy specie të ndara.
Studimi u drejtua nga Prof. Israel Hershkovitz nga Fakulteti Gray i Shkencave Mjekësore dhe Shëndetësore në Universitetin e Tel-Avivit dhe Anne Dambricourt-Malassé nga Qendra Kombëtare Franceze për Kërkime Shkencore. Zbulimet janë publikuar në revistën L’Anthropologie.
“Studimet gjenetike gjatë dekadës së fundit kanë treguar që këto dy grupe kanë shkëmbyer gjene,” shpjegon Prof. Hershkovitz. “Edhe sot, 40,000 vjet pas zhdukjes së fundit të Neandertalëve, një pjesë e gjenomit tonë—2% deri në 6%—është me origjinë Neandertale. Por këto shkëmbime gjenesh ndodhën shumë më vonë, rreth 60,000 deri 40,000 vjet më parë.
“Këtu, kemi të bëjmë me një fosil njerëzor 140,000 vjeçar. Në studimin tonë, tregojmë se kafka e fëmijës, e cila në formën e përgjithshme i ngjan Homo sapiens—veçanërisht në harkimin e kupolës së kafkës—ka një sistem furnizimi me gjak të trurit, një nofull të poshtme dhe një strukturë të veshit të brendshëm tipike për Neandertalët.”
Për vite me radhë, Neandertalët janë konsideruar si një grup që evoluoi në Evropë dhe u shpërngul në Tokën e Izraelit vetëm rreth 70,000 vjet më parë, si pasojë e avancimit të akullnajave evropiane. Në një studim të vitit 2021 të botuar në Science, Prof. Hershkovitz dhe kolegët e tij treguan se Neandertalët e hershëm jetonin në Tokën e Izraelit që 400,000 vjet më parë.
Ky lloj njerëzor, të cilin Prof. Hershkovitz e quajti “Njeriu Nesher Ramla” (sipas vendit arkeologjik pranë fabrikës Nesher Ramla ku u gjet), u takua me grupe të Homo sapiens që nisën të largoheshin nga Afrika rreth 200,000 vjet më parë, dhe sipas rezultateve të këtij studimi, u kryqëzuan me ta.
Fëmija nga Shpella Skhul përfaqëson dëshminë më të hershme fosile në botë të lidhjeve biologjike dhe sociale të krijuara mes këtyre dy popullatave gjatë mijëra vjetëve. Neandertalët vendas u zhdukën përfundimisht kur u përthithën në popullsinë e Homo sapiens, ngjashëm me Neandertalët evropianë më vonë.
Studiuesit arritën në këto përfundime pas një sërë testesh të avancuara mbi fosilin. Fillimisht, ata skanuan kafkën dhe nofullën duke përdorur teknologjinë mikro-CT në Institutin e Antropologjisë Shmunis në Universitetin e Tel-Avivit, duke krijuar një model tredimensional shumë të saktë nga skanimet.
Kjo i lejoi ata të realizonin një analizë të ndërlikuar morfologjike të strukturave anatomike (përfshirë strukturat jo të dukshme si veshi i brendshëm) dhe t’i krahasonin me popullata të ndryshme hominide. Për të studiuar strukturën e enëve të gjakut rreth trurit, ata krijuan gjithashtu një rindërtim 3D të saktë të brendësisë së kafkës.
“Fosili që studiuam është dëshmia më e hershme fizike e çiftëzimit midis Neandertalëve dhe Homo sapiens,” thotë Prof. Hershkovitz. “Në vitin 1998, një skelet fëmije u zbulua në Portugali që tregonte tipare të të dy grupeve njerëzore. Por ai skelet, i quajtur ‘Fëmija i Luginës Lapedo,’ daton vetëm 28,000 vjet më parë—më shumë se 100,000 vjet pas fëmijës së Skhulit.
“Tradicionalisht, antropologët ua kanë atribuar fosilet e zbuluara në Shpellën Skhul, së bashku me ato nga Shpella Qafzeh pranë Nazaretit, një grupi të hershëm të Homo sapiens. Studimi aktual zbulon se të paktën disa nga fosilet në Shpellën Skhul janë rezultat i ndërthurjes së vazhdueshme gjenetike nga popullata lokale—dhe më e vjetër—Neandertale në popullatën e Homo sapiens.”
