Profesori dhe analisti amerikan, Daniel Serwer, e ka cilësuar ngërçin politik të krijuar në Kuvendin e Kosovës si një mosmarrëveshje tipike për sistemet parlamentare, por theksoi se Kushtetuta e vendit nuk ofron një mekanizëm të qartë për zgjidhjen e saj.
“Kjo është një lloj mosmarrëveshje që haset shpesh në sistemet parlamentare, megjithatë Kushtetuta e Kosovës nuk ofron një mekanizëm të qartë për zgjidhjen e saj. Pa dyshim, për Kosovën është një pengesë serioze të mos ketë një Qeveri plotësisht funksionale dhe të fuqizuar”, tha Serwer në një intervistë për RTK-në.
Sipas tij, ky ngërç dëmton imazhin e Kosovës si një histori suksesi e demokracisë në Ballkan, pasi vendi mbetet pa qeveri funksionale. Megjithatë, ai nuk pret që kjo situatë të sjellë paqëndrueshmëri të brendshme.
Sa i përket reagimit të aleatëve perëndimorë, Serwer theksoi se SHBA dhe BE e shohin këtë krizë si sfidë të përkohshme, jo si problem afatgjatë.
Ai paralajmëroi se Kosova nuk mund të ecë përpara drejt integrimit euroatlantik pa një qeveri funksionale.
“Përgatitjet për NATO dhe BE mund të vazhdojnë, por pa legjislacion të miratuar shumë pjesë të legjislacionit të BE-së nuk mund të zbatohen”.
Në fund, ai u bëri thirrje liderëve politikë që të arrijnë një marrëveshje për formimin e qeverisë së re, duke kujtuar se demokracia është proces afatgjatë dhe se çdo vend, përfshirë SHBA-të, përballet me sfida të tilla.
Intervista e plotë:
Gazetarja: Si e interpretoni situatën aktuale në Parlamentin e Kosovës – është thjesht një mosmarrëveshje rutinë politike apo reflekton dobësi më të thella institucionale?
Serwer: Kjo është një lloj mosmarrëveshjeje që haset shpesh në sistemet parlamentare. Megjithatë, kushtetuta e Kosovës nuk ofron një mekanizëm të qartë për zgjidhjen e saj.
Gazetarja: Në çfarë mase kjo krizë ndikon në besimin e qytetarëve te demokracia dhe institucionet e shtetit?
Serwer: E vlerësoni ju më mirë se unë nëse qytetarët janë realisht të shqetësuar. Nga jashtë, duket se shoqëria vazhdon të funksionojë normalisht.
Gazetarja: Kosova shpesh është përshkruar si një “histori suksesi e demokracisë” në Ballkan. A rrezikojnë ngërçet e përsëritura politike ta dëmtojnë këtë imazh?
Serwer: Pa dyshim, po. Për Kosovën është një pengesë serioze të mos ketë një qeveri plotësisht funksionale dhe të fuqizuar.
Gazetarja: Cilat mund të jenë pasojat për stabilitetin e brendshëm të Kosovës nëse kriza vazhdon e pazgjidhur?
Serwer: Nuk pres paqëndrueshmëri të brendshme si pasojë e saj.
Gazetarja: Si ndikon kjo krizë parlamentare në pozitën e Kosovës në dialogun me Serbinë – a e dobëson apo e forcon qëndrimin e saj?
Serwer: Dialogu, në fakt, është i pezulluar – jo vetëm për shkak të situatës në Kosovë, por edhe sepse Serbia nuk ka treguar gatishmëri për të zbatuar marrëveshjet e arritura më herët. Në këtë kuptim, kriza e dobëson Kosovën në përgjithësi.
Gazetarja: A ka gjasa që Serbia ta shfrytëzojë këtë moment të mosmarrëveshjeve të brendshme në Kosovë për të avancuar agjendën e saj diplomatike?
Serwer: Beogradi me gjasë do të tentojë. Megjithatë, gjendja e brendshme në Serbi është më pak stabile dhe më pak demokratike sesa ajo në Kosovë.
Gazetarja: Si pritet ta interpretojnë Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian këtë ngërç – si një sfidë të përkohshme apo si shenjë të problemeve afatgjata?
Serwer: Unë nuk mendoj se kjo është pasqyrim i problemeve më të thella dhe afatgjata. Kosova ka pasur rotacion të pushtetit në mënyrë të përsëritur pa këtë lloj bllokade, e cila kësaj here është krijuar nga një rezultat zgjedhor i paqartë dhe politikanë kokëfortë.
Gazetarja: A mund të ndikojë kjo situatë në përparimin e Kosovës drejt integrimit euroatlantik dhe marrëdhëniet me aleatët perëndimorë?
Serwer: Kosova nuk mund të bëjë përparim politik pa një qeveri të plotësisht funksionale. Përgatitjet për NATO dhe BE mund të vazhdojnë, por pa legjislacion të miratuar, shumë pjesë të acquis communautaire nuk mund të zbatohen.
Gazetarja: Cilat do të ishin hapat më urgjentë që liderët politikë duhet të ndërmarrin për të rikthyer funksionalitetin dhe besimin në institucione?
Serwer: Ardhja në një marrëveshje për formimin e një qeverie funksionale dhe të fuqizuar është hapi i parë i domosdoshëm.
Gazetarja: Duke parë përpara, a besoni se Kosova ka kapacitetin të forcojë kulturën e saj demokratike dhe të shmangë kriza të ngjashme në të ardhmen?
Serwer: Po. Demokracia nuk zhvillohet brenda natës, dhe çdo demokraci përballet me sfida. Edhe Shtetet e Bashkuara sot po përballen me disa sfida shumë serioze.
