Nga nesër, qumështi dhe produktet e bulmetit duhet të jenë të shoqëruara me faturën fiskale. Ultimatumi i dhënë dy ditë më parë nga Rama, synon gjurmueshmërinë e produkteve, për të garantuar sigurinë ushqimore. Por kjo masë rrezikon të ketë efekte negative për blegtorët dhe prodhuesit e vegjël. Grumbulluesit nuk do të jenë të interesuar për marrjen e prodhimit të tyre. Ngërçi, që e ka zanafillën te TVSH-ja zero për bujqësinë e blegtorinë, mund të stimulojë dhe më shumë importin.
Nesër nis aksioni në gjithë vendin, sekuestro bulmetit pa faturë tatimore
Të premten kryeministri Edi Rama bëri këtë paralajmërim ”Duke filluar nga e hëna nuk ka më paralajmërime po vetëm sekuestrime të çdo lloj produkti bulmeti dhe qumështi pa faturë”.
Një ditë më pas, ministrat Anila Denaj dhe Petrit Malaj dolën në terren për të paralajmëruar bizneset se nga nesër bulmeti pa faturë do sekuestrohet.
“Është thelbësore që ata të sigurojnë faturën e blerjes nga burimi i produktit, jo vetëm për formalizimin e biznesit, por edhe për sigurinë ushqimore. Fatura mundëson gjurmimin e produktit nga origjina deri në tryezën e konsumatorit”,- tha Malaj.
“Nëse ekziston fatura fiskale, gjurmueshmëria bëhet më e lehtë. Kjo sjell qartësi dhe siguri për konsumatorin, si dhe përgjegjësi të plotë për çdo hallkë të zinxhirit ushqimor”,- tha Denaj.
Duke u kryer i gjithë qarkullimi i produktit me faturë, qeveria thotë se do të jetë më e lehtë të identifikohen ato subjekte apo fermerë që cenojnë sigurinë ushqimore, pasi fatura zbardh origjinën e produktit. Por i gjithë ky aksion rrezikon të rrezikojë seriozisht blegtorët dhe prodhuesit e vegjël, për shkaqe që lidhen me probleme fiskale.
Ligji i vitit 2019, ‘Për faturën dhe sistemin e monitorimit të qarkullimit’ i njohur masivisht si ‘fiskalizimi’, i përjashton fermerët nga detyrimi i lëshimit të faturës tatimore kur shesin produktin.
Nga ana tjetër, blerësi, i cili mund të jetë tregtar, baxho, apo grumbulluesi duhet të lëshojë faturë për bujkun në momentin që marrin prodhimin.
Me ndryshimet ligjore të ligjit të Tatimit mbi Vlerën e Shtuar në 2018-2019 u vendos që TVSH-ja për bujqësinë të jetë 0%. Në këtë rast grumbulluesit, tregtarët apo kompanitë nuk kanë asnjë interes për të blerë prodhimin vendas, duke lëshuar faturë me TVSh pasi nuk e rimbursojnë dot më atë. Në variantin më të mirë, nëse e blejnë janë të detyruar që 20 përqindëshin ta ngarkojnë mbi çmim, e për pasojë, produkti final për konsumatorët del më i shtrenjtë.
Nga tjetër, ka dhe një realitet që nuk mund të mos merret në konsideratë. Në Tiranë, ku nuk ka fabrike përpunimi qumështi si në Lushnje apo Berat e Gjirokastër, ky produkt rrezikon të mbetet i pashitur nga blegtorët e vegjël. Zgjidhja për ta në këtë rast do të ishte tërheqja e tyre nga mbarështrimi i bagëtive, duke thelluar një krizë që ka nisur prej disa vitesh. Shqipëria numëron më pak se 1.7 milionë krerë lopë e të imta, nga 2.4 milionë krerë para një dekade.
Të dhënat e Institutit të Statistikave tregojnë se prodhimi i qumështit dhe i nënprodukteve të tjera pësoi rënie vjet, situatë që vijon edhe përgjatë këtij viti
Kjo situatë, së bashku me shtimin e kërkesës së brendshme, ka favorizuar ndjeshëm importet. Shifrat zyrtare tregojnë se në vitet e fundit importi i produkteve të bulmetit dhe të mishit është rritur shpejt. Nga viti 2020 deri në fund të 2024-ës sipas përllogaritjeve janë blerë nga jashtë 300 milionë euro bulmet dhe 383 milionë euro produkte mishi dhe të brendshmet e tij.
