Virusi respirator sinkitial (RSV) është një infeksion viral i zakonshëm, i cili haset shpesh në shoqëri. Ai shkakton simptoma respiratore që variojnë nga forma të lehta, të ngjashme me të ftohtin, deri te forma të rënda që mund të kërkojnë shtrim në spital. Ky artikull shpjegon simptomat, komplikimet, si bëhet diagnostikimi dhe cilat janë trajtimet më të mira. Do të gjesh gjithashtu informacione për mënyrën e transmetimit dhe menaxhimin efektiv të infeksionit.
Çfarë është virusi respirator sinkitial?
Virusi respirator sinkitial (RSV) është një patogjen viral që prek mushkëritë dhe traktin respirator. Ai shkakton simptoma të lehta të ngjashme me të ftohtin dhe është një nga shkaqet më të shpeshta të infeksioneve të frymëmarrjes te fëmijët e vegjël. Përhapet kryesisht gjatë sezonit të ftohtë dhe mund të shkaktojë epidemi në kolektivitete si çerdhe apo kopshte.
Virusi RSV te foshnjat
Te foshnjat, virusi respirator sinkitial mund të shkaktojë:
-
bllokim të hundëve,
-
kollë,
-
temperaturë.
Në raste të rënda:
-
vështirësi në frymëmarrje,
-
dehidrim.
Grupet më të rrezikuara:
-
të porsalindurit dhe fëmijët nën 12 muaj,
-
foshnjat e lindura para kohe,
-
foshnjat me sëmundje të lindura të zemrës ose mushkërive.
Prindërit duhet të vëzhgojnë simptoma alarmante si frymëmarrja me fishkëllimë, tërheqja e muskujve të gjoksit dhe refuzimi i ushqyerjes. Në këto raste kërkohet menjëherë ndihmë mjekësore — disa foshnja mund të kenë nevojë për oksigjen ose lëngje intravenoze në spital.
Virusi RSV te fëmijët
RSV është një infeksion i shpeshtë te fëmijët, i cili shkakton simptoma të ngjashme me të ftohtin:
-
kollë,
-
bllokim të hundëve,
-
temperaturë të lehtë.
Disa fëmijë mund të zhvillojnë:
-
bronkiolit,
-
pneumoni.
Faktorët e rrezikut:
-
sëmundje kronike të mushkërive ose zemrës,
-
sistem imunitar i dobët,
- qëndrimi në ambiente kolektive (çerdhe, kopshte, shkolla).
Virusi respirator sinkitial te të rriturit
Te të rriturit, RSV zakonisht shkakton një tablo klinike të ngjashme me të ftohtin, me simptoma si:
-
temperaturë,
-
kollë,
-
bllokim të hundëve.
Në raste të rënda mund të shkaktojë:
-
bronkiolit,
-
pneumoni.
Të rrezikuarit për komplikime:
-
persona me sëmundje kronike,
-
të moshuarit.
-
Shkaqet e transmetimit të virusit respirator sinkitial
Virusi hyn në trup përmes:
-
gojës,
-
hundës,
-
syve.
Transmetohet përmes:
-
pikëzave respiratore (teshtimë, kollë),
-
kontaktit të drejtpërdrejtë (p.sh. shtrëngimi i duarve),
-
sipërfaqeve të kontaminuara, ku virusi mund të mbijetojë për orë të tëra.
Një person është më ngjitës:
-
në javën e parë të infeksionit;
-
deri në 4 javë pas zhdukjes së simptomave, te fëmijët ose personat me imunitet të dobët.
Faktorët e rrezikut për infeksion me RSV
Rreziku është më i lartë te:
-
foshnjat, veçanërisht të lindurit para kohe,
-
fëmijët me sëmundje të lindura të zemrës ose mushkërive,
-
fëmijët dhe të rriturit me imunitet të dobët,
-
fëmijët me çrregullime neuromuskulare,
-
të rriturit me sëmundje pulmonare ose kardiovaskulare,
-
të moshuarit mbi 65 vjeç.
Virusi përhapet kur:
-
personi i infektuar teshtin, kollitet ose fryn hundët pranë teje,
-
prek ose puth dikë të infektuar,
-
prek hundën, sytë ose gojën pas prekje së sipërfaqeve të ndotura (lodra, doreza dyersh).
Simptomat e RSV
Simptomat shfaqen zakonisht 4–6 ditë pas ekspozimit.
Simptomat e lehta:
-
hundë të bllokuara,
-
kollë e thatë,
-
temperaturë,
-
dhimbje fyti,
-
teshtima,
-
dhimbje koke.
Kur virusi përhapet në rrugët e poshtme respiratore:
-
temperaturë,
-
kollë e fortë,
-
fishkëllimë gjatë frymëmarrjes,
-
frymëmarrje e shpejtë,
-
vështirësi në frymëmarrje,
-
cianozë (ngjyrë blu e lëkurës).
Simptomat te fëmijët (format e rënda):
-
frymëmarrje e shpejtë dhe sipërfaqësore,
-
vështirësi të mëdha në frymëmarrje,
-
kollë,
-
lodhje e tepruar,
-
irritabilitet.
Komplikimet e infeksionit me virusin respirator sinkitial
Komplikimet përfshijnë:
-
bronkiolit,
-
pneumoni,
-
bronkit akut,
-
insuficiencë respiratore (mund të kërkojë oksigjenoterapi ose ventilim mekanik),
-
përkeqësim të astmës, BPOC ose insuficiencës kardiake,
-
hipoksi (mungesë oksigjeni në gjak),
-
dehidrim, sidomos te foshnjat,
-
infeksione të veshit, që mund të kërkojnë antibiotikë.
