Duke përdorur Teleskopin Hapësinor James Webb (JWST), astronomët kanë kryer vëzhgime spektroskopike të një galaktike me zhvendosje të madhe drejt së kuqes, të njohur si XMM-VID1-2075. Rezultatet e këtij fushate vëzhgimore, të paraqitura më 14 gusht në platformën arXiv, sugjerojnë se XMM-VID1-2075 është një galaktikë masive dhe e evoluar me rrotullim të ngadaltë.
Të ashtuquajturat “galaktika me rrotullim të ngadaltë” përfaqësojnë një fraksion të vogël të galaktikave më masive, të cilat kanë ndalur formimin e yjeve dhe janë sisteme të mbështetura nga shpërndarja e shpejtësive, jo nga rrotullimi. Këto galaktika janë shumë të evoluara dhe shpesh ndodhen në mjedise të dendura grupore apo grumbuj galaktikash.
Deri më sot, asnjë galaktikë me rrotullim të ngadaltë nuk është konfirmuar përmes kinematikës së yjeve në zhvendosje drejt së kuqes më të lartë se 2.0. Në përgjithësi, mendohet se në këto zhvendosje të larta drejt së kuqes, këto sisteme janë shumë të rralla.
Megjithatë, vëzhgime të fundit të kryera nga një ekip astronomësh të udhëhequr nga Ben Forrest nga Universiteti i Kalifornisë, Davis, kanë identifikuar një të tillë. Duke përdorur spektrografin në infra të kuqe të afërt (NIRSpec) dhe kamerën NIRCam të JWST-së, ata raportojnë se galaktika XMM-VID1-2075, në një zhvendosje drejt së kuqes prej 3.45, shfaq veti të përputhshme me mungesën e rrotullimit – një karakteristikë e zakonshme e galaktikave me rrotullim të ngadaltë në universin lokal.
Sipas artikullit, XMM-VID1-2075 u përzgjodh fillimisht nga Forrest dhe kolegët e tij nga një katalog bazuar në vëzhgime në infra të kuqe të afërt të realizuara nga sondazhi VISTA Deep Extragalactic Observations, për shkak të ndriçimit të dukshëm, zhvendosjes së lartë fotometrike dhe shpërndarjes spektrale të energjisë në ngjyrë të kuqe.
Vëzhgimet konfirmuan se XMM-VID1-2075 ka një zhvendosje të lartë dhe një masë yjore të madhe, rreth 330 miliardë masa diellore. Të dhënat treguan se galaktika ka një normë formimi yjesh më të vogël se një masë diellore në vit dhe një shpërndarje të madhe të shpejtësisë së yjeve, rreth 379 km/s.
Për më tepër, astronomët matën boshtin gjysmë të madh të XMM-VID1-2075, që rezultoi të ishte rreth 7,300 vite dritë. Kjo, së bashku me një elipticitet prej 0.11, jep një rreze efektive të rreth 6,500 viteve dritë.
Më e rëndësishmja, vëzhgimet nga JWST tregojnë se XMM-VID1-2075 shfaq asimetri me ndriçim të ulët sipërfaqësor në mënyrë të zgjatur dhe parametri i saj i rrotullimit u vlerësua në 0.1. Këto të dhëna e përforcojnë natyrën si galaktikë me rrotullim të ngadaltë dhe sugjerojnë aktivitet shkrirjeje (mergeri).
Prandaj, këto gjetje tregojnë se XMM-VID1-2075 është galaktikë me rrotullim të ngadaltë me zhvendosjen më të lartë drejt së kuqes e identifikuar ndonjëherë përmes kinematikës së yjeve. Autorët e studimit shtojnë se XMM-VID1-2075 është më e ngjashme nga ana kinematike me galaktikat më masive të tipit të hershëm në universin lokal, edhe pse është më e vogël në madhësi se ato.
Në përfundim, studiuesit theksojnë se rezultatet e tyre sugjerojnë që aktiviteti i bashkimeve (mergerëve) luajti një rol kyç në formimin dhe transformimin kinematik të disa prej galaktikave më masive kur universi ishte më pak se dy miliardë vjet i vjetër.
