Ndërsa vëzhgonte Nebulozën Orion me teleskopin hapësinor James Webb, një ekip astronomësh zbuloi kationin metil (CH3+). Kjo është një molekulë që luan një rol të rëndësishëm në krijimin e kimisë komplekse të karbonit, të nevojshme për jetën siç e njohim. Zbulimi u publikua në një artikull në revistën *Nature*.
Imagjinoni atomet si tulla Lego: çdo bllok i vogël kombinohet për të krijuar një strukturë më komplekse, nga molekulat, te enzimat, te ADN-ja. Për herë të parë, astronomët kanë zbuluar një molekulë që luan një rol kyç në këtë proces: molekula e kationit metil (CH3+). Kationi metil është një jon pozitiv i përbërë nga një atom karboni (C) dhe tre atome hidrogjeni (H). Është gjithashtu një radikal i lirë, që do të thotë se përmban një elektron të palidhur. Për shkak të kësaj karakteristike, kjo molekulë është shumë reaktive dhe mund të përfshihet në reaksione të ndryshme kimike. Ajo mund të lidhet me shumë molekula organike për të formuar të tjera më komplekse. Në këtë kuptim, kationi metil është konsideruar prej kohësh si “gur themeli” i kimisë ndëryjore. Deri më tani, asnjë teleskop nuk ka qenë në gjendje ta zbulojë atë në hapësirë. Tani kjo është e mundur falë teleskopit hapësinor James Webb, i cili mund të zbulojë nënshkrime specifike molekulare, të quajtura edhe linja emisioni molekulare, me saktësi të lartë.
“Zbuluam një sinjal misterioz në fillim të vëzhgimeve tona të kësaj nebuloze me spektrometrin MIRI. Na deshën disa javë për të kuptuar se ishte kationi metil i famshëm që të gjithë kërkojnë që nga vitet 1970”, deklaroi Olivier Berné, astrofizikan në Institutin e Kërkimeve në Astrofizikë dhe Planetologji Toulouse, për revistën *Science & Avenir*.
Kjo molekulë shumë e kërkuar u izolua nga një disk protoplanetar i quajtur d203-506. Ky është një sistem diellor në zhvillim e sipër që ndodhet në Nebulozën Orion, rreth 1300 vite dritë larg Tokës.
Në këto faza të hershme të formimit të planetit, disku protoplanetar rreth yjeve është i përmbytur nga rrezet ultravjollcë (UV) me energji të lartë që emetohen prej tyre. Për shumë molekula të mëdha dhe komplekse me bazë karboni, këto rreze UV janë një dënim me vdekje. Zbulimi i ri tregon se këto rreze mund të jenë çelësi i formimit të kationit metil. Ky proces mund të sigurojë më pas energji të mjaftueshme për të nisur kimikën organike, për të ndërtuar molekula karboni më komplekse dhe për të mbjellë “fara jete” në një sistem në formim.
Nuk është hera e parë që teleskopi James Webb zbulon molekula kaq të mëdha në hapësirë. Vëzhgimet me ndihmën e tij kanë zbuluar molekulat organike komplekse më të vjetra të zbuluara ndonjëherë, të vendosura 12.3 miliardë vite dritë larg Tokës.
