Universiteti Harvard ka ngritur një padi ligjore kundër administratës së ish-presidentit Donald Trump, pas vendimit të kësaj të fundit për të ngrirë 2.2 miliardë dollarë fonde federale që mbështesin kërkimin shkencor dhe projektet akademike të institucionit. Ky veprim pasoi një prishje të negociatave midis palëve lidhur me trajtimin e çështjeve të antisemitizmit në kampusin universitar.
Në padinë e saj, Harvard bazohet në dy shtylla kryesore ligjore: e para është Amendamenti i Parë i Kushtetutës së SHBA, i cili garanton lirinë e fjalës dhe pavarësinë institucionale; dhe e dyta, një ligj më pak i njohur por me rëndësi të madhe — Akti i Procedurave Administrative (Administrative Procedure Act – APA), i miratuar në vitin 1946 për të rregulluar mënyrën se si agjencitë federale hartojnë dhe zbatojnë politikat publike.
Harvard pretendon se ndërprerja e menjëhershme e fondeve ishte një akt arbitrar, i paprovuar, dhe në kundërshtim me normat procedurale të parashikuara nga ligji federal. Universiteti argumenton se administrata federale nuk ka ndjekur procesin e duhur ligjor, nuk ka ofruar paralajmërim, dhe ka përdorur fondet si mjet presioni politik për të imponuar kushte të papranueshme mbi autonominë institucionale të universitetit.
Sipas ligjit federal, përpara se të pezullohen fondet apo të merren masa të tilla drastike, institucionet përfituese kanë të drejtë të njoftohen dhe të kenë mundësi për të korrigjuar çdo shkelje të mundshme. Harvard thekson se kjo nuk ndodhi — vendimi për ngrirjen e fondeve u publikua në mënyrë të befasishme përmes një komunikate të shkurtër dhe pa ndonjë paralajmërim paraprak.
Kjo situatë ka gjeneruar një përplasje të rëndësishme ndërmjet parimeve të lirisë akademike dhe autoritetit ekzekutiv federal. Ekspertët ligjorë vlerësojnë se çështja ka gjasa të përfundojë në Gjykatën e Lartë të SHBA, duke pasur parasysh ndikimin e saj të gjerë dhe implikimet për të gjitha institucionet që varen nga fondet publike.
Nga ana tjetër, përfaqësues të administratës Trump kanë deklaruar se fondet federale nuk mund të vazhdojnë të jepen për një institucion që, sipas tyre, nuk po respekton ligjin federal, konkretisht në lidhje me mbrojtjen e të drejtave të studentëve hebrenj.
Ndërkohë, përfaqësues të komunitetit akademik dhe organizatave të arsimit të lartë kanë përshëndetur veprimin e Harvard-it, duke e cilësuar si një qëndrim të guximshëm për mbrojtjen e pavarësisë akademike dhe zbatimin e shtetit ligjor. Në thelb, çështja ka shndërruar një ligj teknik dhe shpesh i anashkaluar si APA, në një mjet qendror të rezistencës ligjore ndaj ndërhyrjeve të papranueshme të qeverisë në jetën universitare.
—
