Samiti midis Bashkimit Evropian dhe Kinës, i planifikuar të zhvillohet të enjten, vjen në një moment vendimtar për të dyja palët. Të paktën në letër.
Kthimi i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë ka përmbysur tabelën gjeopolitike të shahut, duke minuar aleancat e vjetra, duke ndezur tensionet që ziejnë dhe duke e futur tregtinë globale në një trazirë marramendëse. Kaosi është i tillë që Brukseli dhe Pekini, të cilët prej kohësh janë në mosmarrëveshje për shkak të një sërë mosmarrëveshjesh dhe akuzash të ndërsjella, filluan të luanin me idenë e rivendosjes së marrëdhënieve dhe forcimit të bashkëpunimit për të përballuar stuhinë e shkaktuar nga Trump.
Fakti që samiti përkoi me 50-vjetorin e marrëdhënieve diplomatike vetëm sa shtoi spekulimet për një afrim të afërt. Në maj, Presidenti kinez Xi Jinping tha se përvjetori ofronte një shans për të “trajtuar siç duhet fërkimet dhe dallimet, dhe për të hapur një të ardhme më të ndritur për marrëdhëniet Kinë-BE”.
Ursula von der Leyen, presidentja e Komisionit Evropian, dhe António Costa, presidenti i Këshillit Evropian, luajtën sipas narrativës mbizotëruese, duke u zotuar për “thellimin e partneritetit tonë me Kinën”.
Por më pas situata ndryshoi dhe toni u acarua.
Vendimi i Pekinit për të kufizuar eksportet e metaleve të rralla, elementëve metalikë që janë thelbësorë për prodhimin e teknologjive të përparuara, shkaktoi alarm të përhapur në të gjithë industrinë evropiane dhe u qortua nga von der Leyen.
“Kina po e përdor këtë kuazi-monopol jo vetëm si një monedhë negociuese, por edhe po e përdor atë si armë për të minuar konkurrentët në industritë kryesore”, tha ajo në samitin e G7 në qershor.
“Ne të gjithë ishim dëshmitarë të kostos dhe pasojave të shtrëngimit të Kinës.”
Pekini iu kundërpërgjigj menjëherë shefes së Komisionit, duke e quajtur fjalimin e saj “të pabazë” dhe “të njëanshëm”, por ofroi një degë ulliri për të ndërtuar një partneritet “fitor për të dyja palët”.
Megjithatë, dëmi ishte bërë. Deri në kohën kur von der Leyen dhe Costa takohen me Xi të enjten, ka pak pritshmëri për ndonjë zgjidhje konkrete.
Shpresat për takimin janë aq të pakta sa zyrtarët në Bruksel e cilësojnë faktin që samiti njëditor në Pekin u zhvillua si një arritje. (Sipas rregullave të protokollit, samiti duhej të mbahej në tokën e BE-së, pasi të dyja palët marrin radhën si pritëse.)
“Për BE-në, rezultati është një bisedë thelbësore, e hapur dhe e drejtpërdrejtë midis nesh të dyve për çdo aspekt të marrëdhënies sonë”, tha një zyrtar i lartë javën e kaluar, duke folur në kushte anonimiteti përpara këtij rasti.
Një zyrtar i dytë i lartë e përshkroi samitin si një “mundësi unike” për të komunikuar shqetësimet e bllokut me qëllim arritjen e rezultateve “në afat të shkurtër”.
“Ne shkojmë atje me shpresën se kinezët së pari do t’i kuptojnë shqetësimet tona dhe, së dyti, do të ndërmarrin veprime konkrete për t’iu përgjigjur shqetësimeve tona”, tha zyrtari.
