Në Institutin Universitar të Radiologjisë në Shkup as pas dy muajsh pacientët nuk i kanë marrë rezultatet e rezonancës magnetike, ndërsa vonohen edhe raportet nga ekzaminimet e tjera. “Kjo është hera e pestë që vij këtu, burri im ka kancer në tru, në fazën e tretë”, lutet një grua në sportelin e Radiologjisë. “Fëmija u ekzaminua më 25 gusht. Termini për ekzaminim neurologjik është më 15 tetor. Me çfarë të shkojë kur ta dërgoj për ekzaminim? Duarbosh?”, pyet nëna, shkruan SDK.mk, transmeton Portalb.mk.
Pas sportelit qëndron një infermiere që njëkohësisht kërkon nëpër grumbuj letrash – rezultate të pamarra, shfleton dhe kërkon emra në kompjuter, i përgjigjet secilit pacient individualisht, me një buzëqeshje, dhe i ngushëllon: “Nuk je vetëm, kjo është situata jonë. Rezultatet do të jenë të disponueshme kudo që të jenë, po bëjmë çmos, tamam punë të mos merrni raport dhe CD”.
Tollovi e vazhdueshme, vijnë e shkojnë njerëz. Një person vjen për të marrë rezultatet dhe e kthejnë mbrapsht me një kërkesë për të ardhur pas disa ditësh.
Sdk.mk pyeti Institutin Universitar të Radiologjisë pse, edhe pas 2 muajsh skanimesh MRI, rezultatet e pacientëve nuk janë gati?
“Këtë mëngjes, gruaja e një pacienti me kancer të trurit në fazën 3 reagoi se rezultatet e tij nuk janë gati për dy muaj. Pacientë të tjerë reaguan gjithashtu, duke thënë se pas 5-6-7 dhe më shumë herësh që vijnë në sportel, rezultatet ende nuk janë aty. Cili është problemi?”, pyeti Sdk në Radiologji.
Drejtoresha Sonja Nikollova theksoi disa arsye pse rezultatet e skanimeve në Radiologji vonohen dhe të cilat janë më të rëndësishmet për ta dhe janë pika fillestare për mjekët për trajtimin e pothuajse të gjitha sëmundjeve të pacientëve.
Arsyeja e parë është se me një udhëzim prioritar, pavarësisht nëse duhet apo jo, të gjithë dërgohen në Radiologji dhe prej andej nuk duan të kthejnë askënd mbrapsht.
“Rastet onkologjike dhe ato urgjente kanë gjithmonë përparësi në punën tonë, si në aspektin e caktimit të termineve ashtu edhe në interpretimin dhe lëshimin e rezultateve. Ne besojmë se ka një numër të kufizuar vonesash administrative, të cilat rrjedhin kryesisht nga mungesa e një sistemi qendror për shënimin automatik të urgjencës, veçanërisht tek pacientët me udhëzim ‘pa termin’ ose ‘me përparësi’, ku niveli i urgjencës nuk është gjithmonë i përcaktuar qartë. Pavarësisht kësaj, asnjë pacient nuk është refuzuar ose lënë pa ekzaminim. Përkundrazi, edhe në kushtet e stafit të kufizuar dhe ngarkesës së shtuar të punës, Instituti bën çdo përpjekje çdo ditë për të siguruar që të gjithë pacientët të shërbehen në kohën e duhur”, thotë drejtoresha Nikollova.
Në periudhën e kaluar, u kryen edhe dy shërbime më të gjata të pajisjeve të rezonancës magnetike, por të gjithë pacientët u pranuan dhe u përpunuan në turne shtesë, pa ndërprerë vazhdimësinë e diagnostikimit urgjent.
Sipas një raporti të dorëzuar së fundmi në Ministrinë e Shëndetësisë, në dy muajt e fundit numri i ekzaminimeve me rezonancë magnetike është rritur me mbi 30% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Nga numri i përgjithshëm i ekzaminimeve të kryera, 80% janë pacientë me udhëzime të parregulluara ose të ri-lëshuara, më shpesh pa konsultim paraprak ose indikacion të filtruar, 15% janë me udhëzime prioritare, 5% janë me udhëzime emergjente (urgjente), të cilat gjithmonë kanë përparësi absolute në përpunim.
Problemi më i madh është mungesa e stafit.
“Instituti aktualisht ka angazhuar 24 radiologë dhe 2 konsulentë në pension, nga të cilët 5 janë specializantë, 2 janë në pushim lindjeje, ndërsa 12 mjekë mbulojnë departamente dhe turne gatishmërie në klinikat Universitare dhe qendrat kirurgjikale në baza ditore me turne të dyta dhe turne gatishmërie. Përveç ekzaminimeve me rezonancë magnetike, i njëjti ekip kryen CT dhe CT- angiografi klasike dhe me kontrast, diagnostikim me ultratinguj, si dhe procedura intervenuese (vaskulare dhe jo-vaskulare). Instituti ka edhe një rol të rëndësishëm edukativ, përmes edukimit të studentëve, specializantëve dhe profesionistëve të kujdesit shëndetësor nga e gjithë vendi”, thotë Nikollova.
Shërbimet radiologjike të nivelit terciar, edukimi specialistik dhe aktivitetet mësimore janë përqendruar pikërisht në këtë Institut, gjë që krijon një vëllim të madh përgjegjësie diagnostikuese dhe organizative. Nga gjithsej 19 radiologë aktivë, pothuajse të gjithë janë të përfshirë edhe në aktivitete mësimore dhe shkencore.
Instituti kujton se në Maqedoni ka edhe institucione të tjera shëndetësore me pajisje dhe staf profesional të përshtatshëm, të trajnuar posaçërisht për to.
“Stafi profesional është i trajnuar posaçërisht në Institutin tonë dhe ne besojmë se decentralizimi i mëtejshëm i shërbimeve do të kontribuonte në një shpërndarje më të balancuar të pacientëve dhe efikasitet më të mirë të të gjithë sistemit. Ekzaminimet rutinë si MRI e gjurit, shpinës ose ijeve shpesh kryhen në institucionin tonë për shkak të udhëzimeve nga pjesë të ndryshme të vendit, megjithëse ato mund të kryhen edhe në qendra të tjera të kujdesit shëndetësor. Kjo rrit ndjeshëm numrin e ekzaminimeve dhe ndikon në dinamikën në institucionin e kujdesit shëndetësor terciar, fokusi i të cilit është kryesisht në rastet diagnostike komplekse dhe urgjente”, thotë Instituti.
Radiologjia krahason se në vendet e rajonit – Serbi, Bosnjë dhe Hercegovinë, Slloveni dhe Kroaci – terminet për imazhe me rezonancë magnetike merren më shpesh brenda 6 deri në 12 muajsh. Ata shtojnë se rezultatet për ekzaminimet rutinë lëshohen pas 2 deri në 3 muajsh.
“Edhe me burime të kufizuara, Instituti arrin të përpunojë pacientët e urgjencës dhe onkologjisë brenda pak ditësh. Ju sigurojmë se po merren të gjitha masat e mundshme për të optimizuar proceset dhe se problemet po identifikohen dhe adresohen me një qasje serioze, në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë dhe institucione të tjera kompetente”, thotë drejtoresha Nikollova.
