Shkencëtarët kanë bërë një zbulim shumë të rëndësishëm në botën e astronomisë: ata kanë parë për herë të parë një shpërthim gjigant energjie nga një yll i vogël i kuq, i ashtuquajtur xhuxh i kuq. Ky lloj shpërthimi quhet nxjerrje koronale mase. Me fjalë të thjeshta, është një shpërthim i fuqishëm ku ylli hedh në hapësirë sasi të mëdha materiali të nxehtë dhe energjie. Dielli ynë e bën këtë herë pas here, por ajo që u zbulua te xhuxhi i kuq ishte shumë më e fortë, aq sa shpërthimet e Diellit duken të vogla në krahasim.
Në Tokë, këto ngjarje zakonisht sjellin aurora të bukura në qiell dhe mund të shkaktojnë probleme të vogla në komunikime. Por për planetët në sisteme të tjera yjore situata është krejt ndryshe. Sidomos rreth xhuxhëve të kuq, të cilët janë shumë më aktivë se Dielli, një shpërthim i tillë mund të jetë tejet i rrezikshëm. Planetët që rrotullohen rreth këtyre yjeve zakonisht janë shumë afër tyre, sepse xhuxhët e kuq janë më të ftohtë dhe kanë zona të banueshme shumë të ngushta. Kjo do të thotë se një shpërthim i tillë godet planetët pothuajse drejtpërdrejt dhe pa shumë mbrojtje.
Zbulimi u bë i mundur falë radioteleskopit LOFAR në Evropë, një rrjet i madh antenash që “dëgjon” valët radio nga hapësira. Ai arriti të kapë sinjalet e këtij shpërthimi të madh. Më pas, teleskopi hapësinor XMM-Newton vëzhgoi të njëjtën ngjarje në rrezet X për të konfirmuar se bëhej fjalë për një shpërthim të vërtetë dhe për të kuptuar sa i fuqishëm ishte. Të dy instrumentet bashkë i lejuan shkencëtarët të shohin për herë të parë një CME yjor në veprim jashtë sistemit tonë diellor.
Xhuxhët e kuq janë një lloj shumë i zakonshëm ylli në univers. Në fakt, ata janë yjet më të shumtë që ekzistojnë. Për këtë arsye, shumë planetë të zbuluar deri më sot rrotullohen rreth tyre. Kjo i ka bërë astronomët të shpresojnë se këto sisteme mund të jenë vende të mira për të kërkuar jetë. Por ky zbulim i ri tregon se gjërat mund të mos jenë aq të thjeshta. Edhe pse xhuxhët e kuq jetojnë shumë gjatë dhe teorikisht mund të mbajnë jetë për periudha jashtëzakonisht të gjata, shpërthimet e tyre të forta mund të dëmtojnë rëndë çdo planet që qarkullon rreth tyre.
Problemi kryesor është që një shpërthim i vetëm i këtij lloji mund të zhdukë atmosferën e një planeti. Pa atmosferë, jeta si ajo që njohim ne nuk mund të ekzistojë. Toka është e mbrojtur nga fusha e saj magnetike, e cila ndalon rrezatimin e rrezikshëm nga Dielli. Por shumë planetë rreth xhuxhëve të kuq nuk kanë domosdoshmërisht një mburojë kaq të fortë. Edhe nëse kanë atmosferë dhe ujë, një shpërthim i madh mund t’i dëmtojë për herë të përsëritura, duke e bërë të vështirë që jeta të shfaqet ose të mbijetojë.
Shkencëtarët tani duan të zbulojnë sa shpesh ndodhin këto shpërthime. Ky është vetëm rasti i parë i vëzhguar drejtpërdrejt, dhe ata besojnë se mund të ketë shumë të tjerë. Me ndihmën e teleskopëve të rinj, si SKA, i cili do të fillojë punën në vitet e ardhshme, dhe me teleskopin hapësinor James Webb, ata shpresojnë të përcaktojnë më saktë se sa i rrezikshëm është jeta rreth këtyre yjeve. Nëse shpërthimet janë të rralla, ndoshta disa planetë mund të kenë atmosfera të qëndrueshme. Por nëse janë të shpeshta, atëherë mund të jetë shumë e vështirë që jeta të gjejë një strehë të sigurt rreth tyre.
Ky zbulim na jep një këndvështrim të ri për vendin tonë në univers. Pavarësisht se ka miliarda yje dhe planetë, jo të gjitha mjediset janë të përshtatshme për jetën. Ne mund të kemi qenë me shumë fat që kemi një yll si Dielli, që është relativisht i qetë dhe i qëndrueshëm, dhe që na ka lejuar të zhvillohemi në mënyrë të sigurt. Zbulime të tilla na kujtojnë se universi është plot me çudi, por edhe me rreziqe, dhe se jeta mund të jetë shumë më e rrallë sesa imagjinojmë.
