Në një takim të brendshëm informues të stafit javën e kaluar, Administratori në detyrë i NASA-s, Sean Duffy, deklaroi se Shtetet e Bashkuara kanë një “fat të manifestuar për yjet”, duke e lidhur këtë me nevojën për të fituar “garën hapësinore”.
Kjo retorikë nuk është e re – ajo i bën jehonë drejtpërdrejt fjalimit inaugurues të Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, në fillim të këtij viti.
Frazat përmendin nacionalizmin amerikan që historikisht është përdorur për të justifikuar zgjerimin kolonial dhe ndërtimin e perandorive.
Gjuha ka rëndësi. Mënyra se si flasim për eksplorimin e hapësirës formon të ardhmen që imagjinojmë dhe ndërtojmë. Si dy specialistë të qeverisjes së hapësirës që punojnë së bashku – njëri jo-indigjen, tjetri indigjen – ne shohim një nevojë urgjente për një mënyrë të ndryshme për të parë hapësirën.
Një lente e frymëzuar nga indigjenët mund të na ndihmojë të parashikojmë dhe ndërtojmë një të ardhme me administrim dhe përgjegjësi të përbashkët, jo me konkurrencë dhe pushtim.
Ne ende po flasim për “garën hapësinore”.
Që hapësira është një “garë” është bërë një refren i zakonshëm, dhe ndonjëherë i kontestuar. SHBA-ja dhe Kina po udhëheqin misione në polin jugor të hënës, secila duke kërkuar të ulet në vende kryesore ku mund të krijojë baza dhe të ketë qasje në burime të pakta si akulli i ujit dhe drita, thelbësore për të qëndruar në sipërfaqen hënore për periudha më të gjata kohore.
Mbërritja e parë mund të ndikojë në qeverisjen e hapësirës dhe në një ekonomi hënore të ardhshme për kompanitë private. Kjo ka nxitur diskutime për një “garë armatimesh infrastrukturore” ose “luftë tregtare”.
Kjo “garë” nuk ka të bëjë vetëm me kombet. Javën e kaluar pamë tituj se Interlune, një startup me bazë në SHBA, po “garon për të qenë i pari që nxjerr helium në hënë”, për përdorime të mundshme në gjithçka, nga informatika kuantike deri te bashkimi bërthamor. Heliumi-3 është një izotop i rrallë jo-radioaktiv në Tokë, por më i zakonshëm në sipërfaqen hënore, me vlerë 19 milionë dollarë amerikanë për kilogram.
Kryetarë të tjerë komercialë po kërkojnë minierat e asteroideve, me pretendime të ekzagjeruara se “trilioneri i parë” do të jetë kushdo që kthehet me minerale të rralla. Gjithashtu shohim diskutime se kjo është një “garë hapësinore miliarderësh”.
Shprehjet e përdorura për të kuptuar, për t’u angazhuar dhe për të menduar rreth hapësirës nuk janë neutrale. Ato ende mbartin idetë e kolonializmit: strukturat e pushtetit dhe qëndrimet që vazhdojnë si një trashëgimi e kolonizimit.
